IJsberg drijft in zee bij ondergaande zon
Foto: shutterstock

Krijgen we ons oude klimaat ooit weer terug?

15 juni 2022

De aarde warmt op doordat de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer stijgt. Maar krijgen we ons oude klimaat weer terug als het lukt de CO2 in de toekomst weer te laten dalen?

Een experiment met klimaatmodellen 

Deze vraag wordt beantwoord door een experiment met klimaatmodellen in het laatste klimaatrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Wetenschappers hebben eerst de reactie van het klimaat berekend op een verdere stijging van CO2 tot het jaar 2062 volgens een verondersteld scenario van toekomstige uitstoot.

In het jaar 2062 is de CO2 in dat scenario gestegen van de huidige 418 ppm (parts per million oftewel 1 molecuul CO2 per 1 miljoen luchtmoleculen) tot 570 ppm, ruim een verdubbeling van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer voordat de mens op grote schaal CO2 ging uitstoten (280 ppm rond 1750). Vanaf 2062 laten ze de hoeveelheid CO2 weer dalen om in het jaar 2100 weer terug te zijn op de hoeveelheid van het jaar 2034.  

De uitkomst van het experiment 

De resultaten zijn weergegeven in onderstaande figuur. Door de toename van CO2 (rode lijnen): 

  • warmt de aarde op (plaatje linksboven) 
  • neemt de hoeveelheid neerslag op het land toe (plaatje rechtsboven) 
  • neemt het oppervlak aan zee-ijs op de Noordpool af (plaatje linksonder) en  
  • stijgt de zeespiegel doordat het warmere oceaanwater uitzet (plaatje rechtsonder).  

Als vanaf 2062 de hoeveelheid CO2 weer daalt (blauwe lijnen), is het klimaat op aarde warmer en natter, is er minder zee-ijs op de Noordpool en staat de zeespiegel hoger als de CO2 weer op de oude waarde terugkeert. Ons oude klimaat krijgen we dus niet meer terug. De zeespiegel stijgt zelfs verder door als de CO2 weer afneemt. 

Verandering in het klimaat door eerst een toename van de hoeveelheid CO2 tot het jaar 2062 gevolgd door eenzelfde afname. Deze berekeningen met klimaatmodellen laten zien dat het oude klimaat niet meer terugkeert.

Niet alle veranderingen zijn omkeerbaar 

Ons klimaatsysteem kent zogeheten kantelpunten. Warmt de aarde te veel op, dan stopt de diepe menging in de Noord-Atlantische oceaan en veranderen wereldwijd oceaanstromingen. De diepe menging komt niet vanzelf terug door de hoeveelheid CO2 weer te laten dalen. Ook als vegetatie verdwijnt door verwoestijning komt deze niet altijd vanzelf weer terug. Hetzelfde geldt voor de grootte van de ijskappen op Groenland en Antarctica. En ook voor ecologische evenwichten in voedselketens in zee en op land. Wanneer precies deze kantelpunten optreden is niet bekend. 

Het IPCC concludeert dan ook dat het niet verstandig is de aarde verder uit evenwicht te brengen. Om kantelpunten te vermijden, is het verstandiger om zo snel mogelijk te stoppen met de uitstoot van CO2, actief CO2 uit de lucht te halen en te stabiliseren op een waarde waarbij de grote ijskappen en gletsjers niet meer afsmelten. 

KNMI-klimaatbericht door Frank Selten 

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Groeiseizoen start eerder en eindigt later

    Ook dit jaar ontwaakte de natuur weer vroeg uit haar winterslaap door de hoge temperaturen in feb...

    01 mei 2024 - Klimaatbericht
  2. April was extreem nat, vrij warm en aan de sombere kant

    Gemiddeld was april met een temperatuur van 10,8°C tegen 9,8°C normaal, warm. Maar de maand was o...

    30 april 2024 - Nieuwsbericht
  3. De klimaatstreepjescode van Koning Willem-Alexander

    Zaterdag viert Koning Willem-Alexander zijn 57ste verjaardag. Hoe is het klimaat tijdens zijn lev...

    24 april 2024 - Klimaatbericht
  4. Europa was in 2023 uitzonderlijk warm en nat

    Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...

    22 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten